Gebelikte Ayrıntılı Ultrason Nedir?

Gebeliğin belli haftalarında uygulanan ultrason incelemeleri yardımıyla anne ile bebeğin sağlığı açısından önemli veriler sağlanmaktadır. Bu verileri sağlayan işleme gebelikte ayrıntılı ultrason denilmektedir. Bilhassa ultrason aletleri yardımıyla gebelik çok ayrıntılı bir biçimde incelenebilmektedir.

Bebekte mevcut olan bir anormalliğin tanısı ya da gelişme ihtimali olan ve bebeğin ilerideki yaşamını tehdit eden bir rahatsızlığın erken teşhisi için uygulanan erken haftalardaki detaylı ultrason işlemleri anne ile bebeğin sağlığını korumak için uygulanmaktadır.

İleri gebelik aşamalarında ise; 

• Bebekteki kan dolaşımının, 
• Bebeğin gelişiminin değerlendirilmesi, 
• Bebeğin iyilik halinin tespiti, 
• Normal-vajinal doğum ihtimali varlığının değerlendirilmesi amacıyla ultrasonografik uygulamalar yapılmaktadır.

Ayrıntılı Ultrasonda Neler Değerlendirilir?

Detaylı ultrasonda bebeğin sahip olduğu organlarından;

Kafa

• Kafatası
• Beyin
• Ventriküller
• Koroid pleksus
• Beyinde kist
• Beyincik

Yüz

• Dudak
• Damak
• Burun
• Gözler

Omurga Bütünlüğü

• Belde kist

Göğüs Kafesi

• Herni
• Kalp
• Akciğer

Karın Ön Duvarı

• Karın içindeki böbrekler
• Mide
• Karaciğer
• Safra kesesi
• İdrar kesesi
• Bağırsaklar
• Cinsel (genital) organlar
• Amniyon kesesindeki su oranı ve plasenta ile ilgili bilgi
• Umblikal kord 

El ve Ayaklar

• Kemik sayıları
• Beşinci parmağın orta boğumu
• Biçim bozukluğu

Ayrıntılı Ultrason Gebeliğin Hangi Haftalarında Yapılır?

Ayrıntılı Ultrason Gebeliğin Hangi Haftalarında Yapılır?

Gebelikte ayrıntılı ultrason genel olarak şu haftalarda yapılır:

• 11 ila 13. haftasında (Bütün gebelerde)
• 18 ila 23. haftalarında (Bütün gebelerde)
• 24. hafta ve sonrasında (Yüksek risk taşıyan gebeliklerde)

Detaylı ultrason işlemini, risk taşıyan gebelik vakaları, doğuma bağlı olarak gelişen rahatsızlıklar ve sakatlıklar gibi durumlar karşısında usta olan bir perinatoloji hekimi yapmaktadır. Ultrason işlemi anneye ve bebeğine zarar vermemektedir. Detaylı ultrason raporu, gebeliğin o anki durumunu ve detaylı anatomik değerlendirmesini içermektedir. Bu rapor gerektiği zamanlarda bebeğin gözlemlendiği aşamadaki durumu hakkında detayları ve danışmanlık bilgilerini ihtiva etmektedir.

İlk Üç Ay Erken Gebelik Ultrasonografi

Gebeliğin annenin rahmine yerleşmesinin ardından belli haftalarda incelenmesi ve özellikle birtakım önemli vakaların tespiti amacıyla yapılmaktadır. Bu işlem bebek ile anneye zarar verebilecek türde bir inceleme değildir. İşlemin ardından yazılacak olan raporda aşağıdakiler ile ilgili bilgi verilmek amaçlanır;

• Gebelik kesesinin miktarı ve yerleşim noktaları
• Gebeliğin iç ya da dış ayrımının yapılması
• Gebelik kesesinin gelişimini gösteren yapı
• Bebeğin kalp ritmi ile atış hızı
• İkiz gebelik vakalarında bebeklerin eşlerinin tek ya da ayrılmış olduğunun değerlendirilmesi
• Serviksin (Rahim ağzının) incelenmesi
• Gebelik kesesini ilgilendiren bir kanamanın olup olmadığı

Hafta Ayrıntılı Ultrasonografisi

Anne adayının rahminde yer alan bebeğin ayrıntılı ilk incelemesi 11 ile 13. hafta arasında yapılır. Bu ultrason işlemi bebeğe uygulanan ilk detaylı ultrasondur. İşlem karın ve vajinal yol vasıtasıyla yapılmaktadır.

Ayrıntılı incelemenin ilk basamağı olarak görülen 11 ile 13. hafta ultrasonografisi yardımı ile bebek hakkında aşağıdaki veriler elde edilmektedir;

• Bebeğin gelişim haftası
• Bebeğin eşinin yerleştiği konum 
• Bebeğin suyunun oranı
• Bebeğin ense saydamlığı ile kalınlığının ölçülmesi
• Bebek burun kemiğinin değerlendirilmesi
• Bebeğin kalp ve yapısı ile ilişkili temel bulgular

Ayrıca bebeğin diğer gelişme gösteren noktaları olan; 

• Beyin
• Mide
• Böbrekler
• Mesane
• Karın duvarı
• Bağırsaklar
• Omurga
• El ve ayaklar ile ilişkili ilk ve önemli veriler
• Bebeğin sahip olduğu özel damar ve yapılarının Renkli Doppler yardımıyla incelenmesi

18-23. Hafta Ayrıntılı Ultrasonografi

İlk trimester detaylı ultrason işleminin sonrasında gebeliğin 18 ile 23. haftaları arasında detaylı 2. ultrasonografi değerlendirilmesi yapılır. Detaylı ultrason işlemi gebelik takibinin en önemli parametreleri arasında yer almaktadır.

24. Hafta ve Sonrasında Ayrıntılı Ultrasonografi

Normal şartlar altında bütün gebeliklerin belli haftalarda detaylı ultrason işlemi ile değerlendirilmesi tavsiye edilmektedir.

Fakat, bazı vakalarda, sonraki gebelik aşamalarında gözlemlenen gelişmelerin tekrardan değerlendirilmesi ve aileye detaylı bir biçimde ultrason raporu takdim edilmesi gerekebilmektedir. Bazı durumlarda da hastalar birtakım özel sebeplerden dolayı detaylı ultrason işlemi haftasını erteleyebilmektedirler. Bu ve bunun gibi sebeplerden dolayı gebeliğin sonraki haftalarında da detaylı ultrason işlemi yapılabilmektedir.

Ayrıntılı Ultrasonografi Nasıl Yapılır?

Detaylı ultrason işleminin basamakları aşağıda yer aldığı şekilde sıralanmaktadır;

Randevu Alma

Randevu alma işlemi tüm gebelik vakalarında 18. haftadan sonra yapılabilmektedir. Gebeliğin uygun bir zamanı hesaplanıp (18 ile sonra yapılabilmektedir. Gebeliğin uygun bir zamanı hesaplanıp (18 ile 23. hafta), anne adayı ve yakınları kendilerine uygun olan bir zamana randevu alabilir.

Randevuya Gelme

Randevu, yapısı gereği hemen hemen 30 ile 45 dakika arası sürebilmektedir. Bu süre kimi zaman bir saate kadar çıkabilmektedir ve bazı zamanlarda ise sonraki günlerde yinelenebilmektedir.

İşlem Sırasında Aç Mı Tok Mu Olmalıyım?

Muayene olmak için aç olma gibi bir koşul ya da şart yoktur.

İşlem Nasıl Yapılır?

Muayene çoğu zaman karın bölgesinden yapılan bir ultrason işleminden ibarettir. Ultrason işleminin sonucunda serviksin (rahim ağzının) ölçümü ve gerektiği takdirde bazı ayrıntılar için vajinal yol yardımı ile ultrasonografi yapılabilmektedir.

Rapor Neleri İçerir?

Detaylı ultrason işlemi raporu gebeliğin o anki durumunu ve detaylı anatomik değerlendirmesini içermektedir. Bu rapor gerektiği zamanlarda bebeğin gözlemlendiği aşamadaki durumu hakkında detayları ve danışmanlık bilgilerini ihtiva etmektedir.